Alkarısı
Alkarısı - Türk, Anadolu ve Altay halk inancında lohusa dönemindeki kadınlara ve atlara musallat olduğuna inanılan yaratıktır. Efsanenin temeli Şamanizm'e kadar uzanır. İnanışa göre lohusaların ve yeni doğmuş çocukların ciğerleriyle beslenir. Alkarısından korunmak için çeşitli çarelerin olduğuna inanılır. Lohusa kadını yalnız bırakmamak, ışıkları sürekli yakmak, başucuna Kuran koymak, yüzünü kırmızı örtüyle örtmek bunlardan bazılarıdır. Albastıya neden olduğuna inanılır. Albıs adlı yaratık ile de alakalıdır. ⓘ
Aynı zamanda Lilith'e karşılık gelmektedir. Lilith'in Adem'in ilk karısı olduğuna ve onunla aynı anda yaratıldığı için Adem'e tabi olmayı reddettiğine ve bu yüzden lanetlendiğine inanılır. ⓘ
Al (veya Hal) (Farsça: آل; Ermenice: Ալ veya Ալք; Moğolca: Гал; (Qal); Oirat: Һал; Rusça: Алы) Kafkasya, İran, Orta Asya ve Ermenistan folklorunda bir iblis sınıfıdır. Allar, insan üremesine müdahale eden doğum iblisleridir. Al, Ermenice ve Kürtçe'de alk, Tacikistan ve Afganistan'da ol, hāl ve xāl, Orta Asya Türk dili konuşan ülkelerde almasti veya albasti ve Dardlar arasında halmasti gibi çeşitli isimlerle bilinir. ⓘ
Diğer diller
Gelenekler
Ermeni geleneğine göre, allar doğum yapan kadınların, hamile kadınların ve yeni doğum yapmış kadınların akciğerlerini, karaciğerlerini ve kalplerini çalarlar. Ayrıca rahimdeki embriyoları yok ederek düşüklere neden olurlar ve doğumdan kırk gün sonra bebekleri çalarak yerlerine cinleri yerleştirebilirler. Erkek ve dişidirler. Kilden burunları ve ateşli gözleri vardır ve "keskin dişleri, dağınık saçları, bakır pençeleri, demir dişleri, yaban domuzu dişleri ve bir kocakarıyı andıran sarkık göğüsleri ile görünürler." Bir kadının organlarını çaldıktan sonra, al kaçmaya ve ilk su kaynağını geçmeye çalışır, bundan sonra kadın kurtarılamaz. Al'lere karşı apotropik önlemler arasında diğer şeytanlara karşı kullanılan yöntemler (tılsımlar, dualar, demir nesneler, soğan ve sarımsak gibi) ve al'in suya ulaşmasını engellemek yer alır. ⓘ
İran'da al, "kilden burnu, kırmızı yüzü ve omzundan sarkan, içine genç annenin karaciğerinin ya da akciğerinin konulduğu saman ya da kamıştan bir sepeti olan, kemikli, zayıf, yaşlı bir kadındır." Orta Asya'da al, geleneksel olarak "sarkık göğüslü, şişman, çirkin ve kıllı bir kocakarıdır, biri bir omzundan sarkar, diğer omzunda ise ... içine kurbanının kalbini ve ciğerini koyduğu yün bir torba asılıdır." ⓘ
Birçok Yakın Doğu geleneğine göre, Tanrı Adem'in ilk eşi için bir al yaratmış, ancak topraktan doğan Adem al'ın ateşli doğasına uyum sağlayamamıştır; al ile Havva ve kızları arasındaki düşmanlığın kökeni budur. ⓘ
Al, Avrupa literatüründe ilk kez 19. yüzyılın ortalarında belgelenmiştir. ⓘ