Spetsnaz
Spetsnaz (Rusça: Войска специального назначения, (спецназ, Rusça telaffuz: [spʲɪtˈsnas]) tr: Voyska spetsialnogo naznaçeniya; Rusça telaffuz: [ˈvojskə spʲɪtsɨˈalʲnəvə nəznɐˈtɕenʲɪjə]), Rus (önceden Sovyet) özel kuvvetlerine verilen genel addır. Rusçada "özel amaçlı birlik" anlamına gelir. ⓘ
Spetsnaz; 24 Ekim 1950'de, Rus ordusu tarafından barış ve savaş zamanında keşif ile özel görevleri gerçekleştirmesi için kurulmuştur. Ekipmanları sıradan piyadelerden çok üstündür. ⓘ
Spetsnaz timleri 1979 yılında KGB'den aldıkları emirle Afganistan başkanı Hafizullah Amin'e başarılı bir suikast düzenlemişlerdir. ⓘ
1978'de İngiltere'ye kaçan GRU ajanı Vladimir Rezun'a göre Spetzsnaz'ın 1970 ve 1980'li yıllarda 20 tugayı ve yine aynı kişiden alınan bilgilere ve yapılan hesaplamara göre 30.000 askeri vardı. ⓘ
Alpha Group (Spetsgruppa A) Beslan rehine krizinde düzenlenen rehine kurtarma operasyonuna katıldı. Bu baskında aşırı güç kullandıkları için eleştirildiler, özellikle de daha rehine kurtarma operasyonu başlamamışken, çatılardan RPO-A Shmel (Bumblebee) roket atarlarını ateşledikleri ve çok fazla rehine kaybı olduğu için aşırı güç kullanmakla suçlandılar. Çok zor ve sert eğitimler aldıkları bilinir. Genel olarak Rusya'daki terör eylemlerindeki tavırlarına bakıldığında Rus özel kuvvetlerinin çok sert olduğu, aşırı güç kullanmaktan hiç çekinmediği, hatta çok rahat davranarak operasyon başarısız olduğunda medyanın onları suçlamasını bile umursamadıkları görülebilir. Rehine krizlerinde Spetsnaz'ın operasyon düzenleyişinin, Special Air Service, GSG 9 da GIGN gibi Avrupa'nın en önemli ve bu konuda en başarılı özel kuvvetleri ile özel polis timlerinden çok farklı olduğu görülebilir. Normal askerî birlikler rehineleri çıkarmaya çalışırken Spetsnaz birlikleri genelde teröristleri öldürmek için gönderilir. Bu gibi durumlar Beslan'daki Rehine Krizi ve Budyonnovsk'taki rehine krizinde çok açıkça görülmüştür. Yine de batılı ülkelerde genelde en fazla 10-15 terörist eylem yaparken farklı olarak bu iki krizde de terörist sayıları oldukça fazlaydı. ⓘ
Ayrıca Spetsnaz, 'non contact' (temassız) dövüş sanatlarında da eğitim alırlar. ⓘ
Spetsnaz, çok sayıda eski Sovyet devletinde görev yapan özel kuvvetlerdir. (Terimin kökeni Rusça: спецназ, IPA: [spʲɪtsˈnas]; Rusça'nın kısaltması: Войска́ специа́льного назначе́ния, tr. Voyská spetsiálnogo naznachéniya, IPA: [vɐjˈska spʲɪt͡sɨˈalʲnəvə nəznɐˈt͡ɕenʲɪjə], lit. 'Özel Harekat Kuvvetleri' veya 'Özel Amaçlı Askeri Birlikler'; Ukraynaca: сили спеціальних операцій, romanize: syly spetsialnykh operatsii, lit. 'özel operasyon kuvvetleri' veya спецпризначенці, spetspryznachentsi, 'özel olarak belirlenmiş (çoğul isim)'). ⓘ
Tarihsel olarak spetnaz terimi Sovyetler Birliği'nin Spetsnaz GRU'suna, ana askeri istihbarat servisi olan GRU'nun özel operasyon birimlerine atıfta bulunur. Aynı zamanda eski Sovyet ülkelerindeki diğer bakanlıkların (İçişleri Bakanlığı ODON ve Acil Durumlar Bakanlığı özel kurtarma birimi gibi) görev güçlerini de tanımlar. ⓘ
Spetsnaz Rusça bir terim olduğundan, genellikle Rusya'nın özel birimleriyle ilişkilendirilir, ancak diğer Sovyet sonrası devletler de özel amaçlı birimlerini artık feshedilmiş olan Sovyet güvenlik kurumlarından miras aldıklarından, özel kuvvet birimlerini genellikle bu terimle anarlar. Belarus'un 5. Spetsnaz Tugayı Rus olmayan Spetsnaz kuvvetlerine bir örnektir. ⓘ
Etimoloji
Rusça spetsnaz ve osnaz kısaltmaları Sovyet dönemi Rusçasına özgü hece kısaltmaları olup, spetsialnogo naznacheniya ve osobovo naznacheniya için kullanılır ve her ikisi de "özel amaçlı" olarak yorumlanabilir. Hece kısaltmaları olarak normalde büyük harfle yazılmazlar. ⓘ
Bunlar çeşitli Sovyet özel operasyon (spetsoperatsiya) birimleri için kullanılan genel terimlerdir. Ayrıca, birçok Çeka ve İç Birlik birimi (OMSDON ve ODON gibi) tam adlarında osobovo naznacheniya da içeriyordu. Özel görevlere atanan düzenli kuvvetler bazen spetsnaz ve osnaz gibi terimlerle de anılırdı. ⓘ
Spetsnaz daha sonra özellikle özel (spetsialnogo) amaçlı (naznacheniya) veya özel operasyon (spetsoperatsiya; spec ops) kuvvetlerine atıfta bulunmuştur ve kelimenin yaygın kullanımı Rus dilinde nispeten yeni, perestroyka sonrası bir gelişmedir. Sovyet halkı, 1980'lerin sonunda Mikhail Gorbachev'in glasnost ("açıklık") politikası kapsamında birçok devlet sırrı ifşa edilene kadar ülkelerinin özel kuvvetleri hakkında çok az şey biliyordu. O zamandan bu yana, spetsnazlar ve onların sözde inanılmaz hünerleri hakkındaki hikayeler, ciddi olanlardan son derece tartışmalı olanlara kadar, Rusların hayal gücünü büyüledi. Sovyet askeri istihbarat özel kuvvetleri hakkında, firari GRU ajanı Viktor Suvorov'un 1987 tarihli Spetsnaz: Sovyet SAS'ının Ardındaki Hikaye adlı kitabı gibi bir dizi kitap, bu terimin Batı kamuoyuna tanıtılmasına yardımcı oldu. Viktor Suvorov'un Batı'ya iltica ettikten sonra yayınladığı Aquarium adlı kitapta, Spetsnaz'ın Gulag sistemindeki hüküm giymiş suçluları (hatta hüküm giymiş Spetsnazları) ölümüne dövüş eğitimi için "oyuncak bebek" ve "gladyatör" olarak kullandığını iddia etmektedir. Yazar, görev yaptığı süre boyunca "oyuncak bebek tedarikinin" zorlaşması nedeniyle ölümüne düelloların daha nadir hale geldiğinden bahsetmektedir. Suvorov, mahkumları bu şekilde öldüren bazı gizli Spetsnaz eğitim tesislerinin bu nedenle Gulag'ların bitişiğinde yer aldığına sık sık atıfta bulunuyor. ⓘ
Sovyet sonrası Rusya'da, polis baskınlarından iç çatışmalardaki askeri operasyonlara kadar özel operasyonlar (spetsoperatsiya) yaygınlaştıkça "Spetsnaz" halk arasında kullanılan bir terim haline geldi. Bu operasyonların devlet kontrolündeki medyada yer alması ve özel harekat güçlerinin şöhret kazanması, halkı bu güçlerin çoğunu isimleriyle tanımlamaya teşvik etti: SOBR, Alpha, Vityaz, Vympel. Spetsnaz terimi Belarus, Ukrayna ve Kazakistan gibi diğer bazı eski Sovyet ülkelerinde de kendi özel operasyon güçleri için kullanılmaya devam etmiştir. Rusya'da yabancı özel harekat kuvvetleri de "Spetsnaz" olarak anılmaktadır (örneğin, Amerika Birleşik Devletleri özel harekat kuvvetleri "amerikanskiy spetsnaz" olarak adlandırılır). ⓘ
Bilinen operasyonların tarihçesi
İkinci Dünya Savaşı
İkinci Dünya Savaşı sırasında Sovyet liderliği, Norveç ve Finlandiya'nın kuzeyindeki Alman kara kuvvetleri hakkında acil istihbarata ihtiyaç duyduğunu çok erken fark etmiştir. Kuzey Filosundan Amiral Arseniy Golovko 5 Temmuz 1941'de bir kara keşif müfrezesi kurulmasına izin verdi. Bu birim, 4. Özel Gönüllü Müfreze, filonun sporcularından seçilecek ve başlangıçta 65 ila 70 personelden oluşacaktı. Daha sonra birliğin adı 181. Özel Keşif Müfrezesi olarak değiştirildi. Bu yeni askerlerin en önde geleni 1937 yılında Sovyet Donanmasına katılan Viktor Leonov'du. Bir denizaltı eğitim müfrezesine atandı ve daha sonra Polyarnyy'deki Kuzey Filosunda bir onarım istasyonuna transfer edildi. Leonov dalgıçlık eğitimi aldıktan sonra 4. Özel Gönüllü Müfrezesi'ne katıldı ve burada çok sayıda gizli operasyon gerçekleştirerek cesaretini ve liderlik becerilerini kanıtladı ve iki kez Sovyetler Birliği Kahramanı unvanına layık görüldü. ⓘ
Başlangıçta birlik küçük çaplı keşif görevleri, denizden ve zaman zaman karadan Finlandiya'ya ve daha sonra Norveç'e müfreze büyüklüğünde çıkarmalar yapmakla sınırlıydı. Sabotaj görevleri ve sorgulanmak üzere esirleri kaçırmak için baskınlar düzenlemeye başladılar. Ayrıca Alman mühimmat ve ikmal depolarını, iletişim merkezlerini imha ediyor ve Finlandiya ve Rusya kıyıları boyunca düşman birliklerini taciz ediyorlardı. ⓘ
Avrupa'daki çatışma sona erdiğinde, Deniz İzcileri Japonlarla savaşmak üzere gönderildi. Leonov, Yüzbaşı Kulebyakin ve 140 adamıyla birlikte, karşılarında 3.500'den fazla düşman askeri olduğunu bilmeden Vonsan Limanı'ndaki bir Japon hava alanına indi. Birliğin komuta subayları Japon güçlerine blöf yaparak teslim olmalarını sağlayana kadar gergin bir çatışma yaşandı. ⓘ
Crabb Olayı
Yarbay Lionel Crabb, 1956 yılında Portsmouth Tersanesi'ne yanaşan bir Sovyet kruvazörünün çevresinde keşif görevi sırasında ortadan kaybolan İngiliz Kraliyet Donanması kurbağa adamı ve MI6 dalgıcıydı. 16 Kasım 2007'de BBC ve Daily Mirror, eski bir Sovyet kurbağa adam olan Eduard Koltsov'un, Crabb'ı mühimmat deposunun yakınındaki Ordzhonikidze'nin gövdesine mayın yerleştirirken yakaladığını ve boğazını kestiğini iddia ettiğini bildirdi. Bir Rus belgesel filmi için verdiği röportajda Koltsov, kullandığını iddia ettiği hançeri ve bu eylemi için kendisine verildiğini iddia ettiği Kızıl Yıldız Nişanı madalyasını gösterdi. Röportaj sırasında 74 yaşında olan Koltsov, vicdanını temizlemek ve Crabb'a tam olarak ne olduğunun bilinmesini istediğini belirtmiştir. (Özel Bot Servisi'nden Peter Mercer'in otobiyografisinde bu olayı anlattığını belirtmek gerekir: "Kruvazör [Ordzhonikidze] iki Sovyet liderini, Kruşçev ve Bulganin'i İngiltere'ye iyi niyet ziyareti için taşıyordu. Onun [Crabb'ın] görevi kruvazörün pervanesini ölçmek ve geminin İngiliz deniz istihbaratının tahmin ettiğinden iki kat daha hızlı gitmeyi nasıl başardığını keşfetmekti.") ⓘ
Vietnam ve Laos'ta Spetsnaz
Vietnam Savaşı sırasında aralarında spetsnazların da bulunduğu yaklaşık 3.300 Sovyet askeri uzmanı Güneydoğu Asya'ya gönderildi. Güney Vietnam'da mavi gözlü adamların keşif görevleri yaparken ve yeni SVD Dragunov keskin nişancı tüfeklerini test ederken görüldüklerine dair söylentiler yıllarca devam etti. John Stryker Meyer, RT Idaho Araştırma ve Gözlem Grubu'ndaydı ve 1968'de Laos'ta faaliyet gösteren Spetsnaz birimleri olduğuna inandıkları kişilerle iki kez karşılaştı. ⓘ
Görevleri iki yönlü idi. Birincisi, komünist bir ulusun bir Amerikan müttefikini yenmesine yardım etmek ve ikincisi, en gelişmiş radarlarını ve füzelerini doğrudan en iyi Amerikan uçaklarına karşı test etmek ve değerlendirmek. Sovyetler en az iki çok önemli Amerikan istihbarat teçhizatını, bir kriptografik kod makinesini ve şu anda Moskova'daki bir müzede bulunan bir F-111A kaçış kapsülünü ele geçirdi. ⓘ
Sovyet-Afgan Savaşı
Sovyet Spetsnaz kuvvetleri 1979-1989 yılları arasında Afganistan'da yaşanan Sovyet-Afgan Savaşı'nda yer almış ve genellikle helikopterlerle hızlı bir şekilde girme/çıkma tipi savaşlar yürütmüştür. En ünlü operasyonları olan Fırtına-333 Operasyonu 27 Aralık 1979'da gerçekleştirilmiş ve Sovyet özel kuvvetleri Afganistan'daki Tacbeg Sarayı'na baskın düzenleyerek Afganistan Devlet Başkanı Hafizullah Amin, oğlu ve 300'den fazla korumasını 40 dakika içinde öldürmüştür. Sovyetler daha sonra Babrak Karmal'ı Emin'in halefi olarak atadı. ⓘ
Operasyonda, aralarında Alfa Grubu ve Zenith Grubu'ndan yaklaşık 50 KGB ve GRU subayının da bulunduğu, Afgan üniforması giymiş yaklaşık 660 Sovyet operatörü yer aldı. Sovyet güçleri Kabil'de, birincil hedefleri olan Tacbeg Sarayı da dahil olmak üzere önemli hükümet, askeri ve medya binalarını işgal etti. ⓘ
Savaşın ilk bir buçuk yılında, 459. özel kuvvetler bölüğü şeklindeki spetsnaz birlikleri, 40. Ordu için keşif görevlerinden ve istihbarat toplamaktan sorumluydu. Keşif görevlerinin yanı sıra 459'uncu birlik esirleri yakalamak, düşman ajanlarını kaçırmak ve mücahitlerin liderlerine ve saha komutanlarına hedefli suikastlar düzenlemekle de görevlendirilmişti. ⓘ
Kervan savaşı
1985 yılına gelindiğinde GRU, Afganistan'daki özel kuvvetler ayak izini 5.000'in biraz altında askerden oluşan iki Spetsnaz tugayına kadar genişletmişti. Bunlar 15. Özel Amaçlı Tugay - Mi-24 (16 adet), Mi-8 (16 adet) ile donatılmış 239. Helikopter Filosu ile eşleştirilmiş ve desteklenmiştir, Gazni'de konuşlandırılmıştır.
- 154. Oospn
- 177. Oospn
- 334. Oospn
- 668. Oospn
22. Özel Amaçlı Tugay - Lashkar Gah'ta konuşlandırılmış Mi-24 (16 adet) Mi-8 (16 adet) ile donatılmış 205. Helikopter Filosu ile eşleştirilmiş ve desteklenmiştir.
- 173. Oospn
- 186. Oospn
- 370. Oospn
- 411. Oospn ⓘ
Spetsnaz genellikle düşman ikmal konvoylarını pusuya düşürmek ve yok etmek için görevler yürütürdü. Mücahitler Spetsnaz'a büyük saygı duyuyor ve onları tipik bir Sovyet askerinden çok daha zorlu bir rakip olarak görüyorlardı. Spetsnaz liderliğindeki hava saldırı operasyonlarının savaşın çehresini değiştirdiğini söylüyorlardı. Ayrıca Spetsnaz'ın 1986 yılında Afganistan-Pakistan sınırı boyunca uzanan tüm ikmal yollarını kapattığını da belirttiler. Nisan 1986'da isyancılar en büyük üslerinden biri olan Paktia Eyaletindeki Zhawar'ı Sovyet Spetsnaz hava saldırısında kaybetti. Spetsnaz, uzak bir kanyonda bir mil uzunluğunda bir dizi müstahkem mağara olan üssün üzerindeki birkaç isyancı mevzisini vurarak zafere ulaştı. Kod adı "Perde" ya da "Peçe" Operasyonu olan ve Afganistan-Pakistan sınırını kapatmayı ve Pakistan'dan gelen ikmal yollarını kesmeyi amaçlayan uzun vadeli başarılı bir harekat 1984'ten 1988'e kadar sürdü. Operasyon mücahitlerin savaş çabalarına büyük zarar vermiş, Spetsnaz birlikleri 990 ikmal karavanını durdurmuş ve 17,000 isyancıyı öldürmüştür. Perde Operasyonu'ndaki rolleri nedeniyle Spetsnaz toplam 570 ölü ve 11 kayıp vermiştir. Kayıpların birimlere göre dağılımı şöyledir:
- 15. Spetsnaz Tugayı - 355 ölü ve 10 kayıp;
- 22. Spetsnaz Tugayı - 199 ölü ve 1 kayıp;
- 459. Spetsnaz Bölüğü - 16 ölü
Mayıs 1986'da Spetsnaz, Barikot yakınlarındaki Konar Vadisi'nde daha önce Sovyet kuvvetleri için erişilmez olduğu düşünülen uzak bölgelere hava saldırı kuvvetleri yerleştirmeyi de başardı. ⓘ
Pakistanlı komandolarla çatışma iddiası
Afganistan'daki savaş sırasında Sovyet özel kuvvetlerinin Pakistan Ordusu'nun özel kuvvetleri olan Özel Hizmet Grubu ile doğrudan çatışmaya girdiğine inanılmaktadır. Bu birlik Afgan kılığında konuşlandırılmış ve Sovyetlerle savaşan Mücahitlere destek sağlamıştır. Pakistanlılar ve Sovyet birlikleri arasında yaşandığı bildirilen bir savaş Mart 1986'da Kunar Eyaletinde gerçekleşti. Sovyet kaynaklarına göre bu savaş aslında GRU'nun 15. Spetsnaz Tugayı ile Afgan Mücahitlerin Usame Bin Zaid alayı arasında Komutan Assadullah komutasında, Abdul rub a-Rasul Sayyaf'ın grubuna bağlı olarak gerçekleşmiştir. Pakistan sınırı yakınlarındaki stratejik 3234 numaralı tepeyi 39 kişilik bir Sovyet Hava İndirme bölüğünden ele geçirme girişiminin başarısızlıkla sonuçlanması üzerine 200'den fazla mücahidin öldürüldüğü Magistral Operasyonu sırasında da çatışmalar yaşandığı iddia edilmektedir. ⓘ
Beyrut rehine krizi
Ekim 1985'te KGB'nin "A" (Alfa) Grubu'ndan uzman operatörler Lübnan'ın Beyrut kentine gönderildi. Kremlin, dört Sovyet diplomatın İslami Kurtuluş Örgütü (Müslüman Kardeşler'in radikal bir kolu) adlı militan grup tarafından kaçırıldığı konusunda bilgilendirilmişti. Bunun, Suriye'nin Lübnan İç Savaşı'na katılmasına Sovyetlerin verdiği desteğe misilleme olduğuna inanılıyordu. Ancak Alfa grubu olay yerine ulaştığında rehinelerden biri çoktan öldürülmüştü. Kısasa kısas misali, Alfa grubu operatörleri önce yerel kaynakları kullanarak teröristleri tespit etti, ardından teröristlerin geldiği Lübnan köylerine giderek akrabalarını rehin aldı. Rehinelerden bazıları parçalara ayrıldı ve vücut parçaları, sıranın akrabalarına geleceği tehdidiyle rehin alanlara gönderildi. Kalan rehineler derhal serbest bırakıldı. ⓘ
Rus kaynaklarına göre Sovyet rehinelerin serbest bırakılması, Hizbullah'ın ruhani lideri Büyük Ayetullah Muhammed Hüseyin Fadlallah'ın Ürdün Kralı Hüseyin ile Libya ve İran liderlerine rehineleri kaçıranlar üzerindeki nüfuzlarını kullanmaları çağrısında bulunduğu yoğun diplomatik görüşmelerin bir sonucuydu. ⓘ
Her iki şekilde de, acımasız güç gösterisi etkisini gösterdi ve sonraki 20 yıl boyunca, Haziran 2006'ya kadar hiçbir Sovyet ya da Rus yetkili esir alınmadı. ⓘ
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra
SSCB'nin dağılmasından sonra Sovyetler Birliği'nin yeni kurulan cumhuriyetlerindeki Spetsnaz kuvvetleri Tacikistan İç Savaşı, Çeçen Savaşları, Rusya-Gürcistan Savaşı ve Rusya-Ukrayna Savaşı gibi birçok yerel çatışmada yer aldı. Spetsnaz kuvvetleri ayrıca Moskova tiyatrosu rehine krizi ve Beslan okulu rehine krizi gibi birçok yüksek profilli rehine olayını çözmek için çağrıldı. ⓘ
Budyonnovsk hastanesi rehine krizi
Kriz 14 Haziran ile 19 Haziran 1995 tarihleri arasında, Şamil Basayev liderliğindeki 80 ila 200 kişilik bir Çeçen terörist grubunun Rusya'nın güneyindeki Budyonnovsk şehrine saldırması ve burada ana polis karakolu ile belediye binasını basmasıyla meydana geldi. Birkaç saat süren çatışmalardan ve Rus takviye birliklerinin yaklaşmasından sonra Çeçenler yerleşim bölgesine çekilerek şehir hastanesinde yeniden toplandılar ve burada çoğu sivil (yaklaşık 150 çocuk ve yeni doğmuş bebekleri olan birkaç kadın dahil) 1.500 ila 1.800 arasında rehine aldılar. ⓘ
Üç gün süren kuşatmanın ardından Rus yetkililer güvenlik güçlerine hastane yerleşkesini geri alma emri verdi. Görevlendirilen güçler, MVD milisleri ve İç Birlikler'in yanı sıra Federal Güvenlik Servisi'nin Alfa Grubu'ndan seçkin personeldi. Vurucu güç dördüncü gün şafak vakti hastane yerleşkesine saldırdı ve şiddetli bir direnişle karşılaştı. Birçok rehinenin çapraz ateş sonucu öldüğü birkaç saatlik çatışmanın ardından yerel bir ateşkes kabul edildi ve 227 rehine serbest bırakıldı; diğer 61 rehine ise Rus güçleri tarafından kurtarıldı. ⓘ
Birkaç saat sonra hastaneye yapılan ikinci bir Rus saldırısı da başarısız oldu ve daha fazla kayıpla sonuçlanan üçüncü bir saldırı daha yapıldı. Rus yetkililer Çeçenleri rehineleri canlı kalkan olarak kullanmakla suçladı. ⓘ
Resmi rakamlara göre tüm olaylarda 129 sivil ölmüş ve 415 sivil yaralanmıştır (bunlardan 18'i daha sonra yaralarından dolayı ölmüştür). Buna en az 105 rehine ölümü de dahildir. Ancak bağımsız bir tahmine göre özel kuvvetlerin hastaneye düzenlediği saldırıda 166 rehine ölmüş ve 541 rehine de yaralanmıştır. En az 11 Rus polisi ve 14 asker öldürülmüştür. Basayev'in kuvvetlerinden 11 kişi öldü ve bir kişi kayboldu; cesetlerin çoğu özel bir dondurucu kamyonla Çeçenistan'a götürüldü. Rehin alma olayını takip eden yıllarda, 2002'de Aslambek Abdulkhadzhiev ve 2006'da Shamil Basayev de dahil olmak üzere hayatta kalan 40'tan fazla saldırganın izi sürüldü ve öldürüldü. 20'den fazla kişi de Stavropol bölge mahkemesi tarafından çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı. ⓘ
Kizlyar-Pervomayskoye rehine krizi
Binlerce insanın kaçırıldığı kitlesel kuşatmalarda FSB'nin Alfa Grubu ve Spetsnaz GRU da rehineleri kurtarma girişimlerinde yer aldı. ⓘ
İkinci Çeçen Savaşı
Rus özel kuvvetleri, Rusya'nın ve Kremlin destekli hükümetin ilk savaşın kötü yönetiminden ders çıkararak İkinci Çeçen Savaşı'nda başarılı olmasında etkili olmuştur. Birleşik Birlikler Grubu'nun (OGV) ortak komutası altında 23 Eylül 1999'da kuruldu. GRU, FSB ve MVD Spetsnaz operatörleri, ayrılıkçı liderlerin hedef alınarak öldürülmesi de dahil olmak üzere sayısız ayaklanmaya karşı koyma ve terörle mücadele operasyonları yürüttü ve bu arada İslamcı ayrılıkçılara ağır kayıplar verdirdi. Bu başarılı görevlerden bazıları Aslan Maskhadov, Abdul Halim Sadulayev, Dokka Umarov, Akhmadov kardeşler, Turpal-Ali Atgeriyev, Akhmed Avtorkhanov gibi ayrılıkçı liderlere yönelikti, İbn al-Hattab, Abu al-Walid, Abu Hafs al-Urduni, Muhannad, Ali Taziev, Supyan Abdullayev, Shamil Basayev, Ruslan Gelayev, Salman Raduyev, Sulim Yamadayev, Rappani Khalilov, Yassir al-Sudani. Bu görevler sırasında birçok operatör, Rusya Federasyonu Kahramanı unvanı da dahil olmak üzere, cesaretleri ve savaştaki kahramanlıkları nedeniyle onurlandırıldı. Çatışma sırasında en az 106 FSB ve GRU operatörü öldü. ⓘ
Moskova tiyatrosu rehine krizi
Kriz, Çeçenistan'daki İslamcı militan ayrılıkçı harekete bağlı olduklarını iddia eden 40 ila 50 silahlı Çeçen tarafından 23 Ekim 2002 tarihinde kalabalık Dubrovka Tiyatrosu'nun ele geçirilmesiyle başladı. Çeçenler 850 kişiyi rehin aldılar ve Rus güçlerinin Çeçenistan'dan çekilmesini ve İkinci Çeçen Savaşı'nın sona ermesini talep ettiler. Kuşatma resmi olarak Movsar Barayev tarafından yönetildi. ⓘ
Tiyatronun yapısı nedeniyle özel kuvvetlerin rehinelerin tutulduğu salona ulaşabilmeleri için 30 metrelik bir koridordan geçmeleri ve iyi korunan bir merdivene saldırmaları gerekecekti. Teröristlerin patlayıcı düzenekleri de vardı. Bunlardan en güçlüsü oditoryumun ortasındaydı; patlatılması halinde tavanı çökertebilir ve oditoryumda bulunanların %80'inden fazlasının hayatını kaybetmesine neden olabilirdi. İki buçuk günlük bir kuşatmanın ve iki rehinenin infazının ardından, Federal Güvenlik Servisi (FSB) Alfa ve Vympel a.k.a. Vega Gruplarından Spetsnaz operatörleri, Rusya İçişleri Bakanlığı (MVD) SOBR birimi tarafından desteklenerek, binanın havalandırma sistemine açıklanmayan bir kimyasal madde pompaladı ve baskın düzenledi. ⓘ
Baskın sırasında saldırganların tamamı öldürülmüş, Spetsnaz'dan ölen olmamış, ancak dokuzu yabancı olmak üzere yaklaşık 130 rehine gazdan baygın düştükten sonra yetersiz ilk yardım nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Çoğu, tiyatrodan tahliye edildikten sonra onaylanan kurtarma pozisyonu yerine dışarıda sırt üstü yatırıldıktan sonra boğularak öldü. Rus güvenlik birimleri saldırıda kullanılan gazı açıklamayı reddetmiş, bu da yerel hastanelerdeki doktorların yaralı akınına yeterince müdahale edememesine yol açmıştır. Kuşatma sırasında ölen rehinelerden ikisi hariç hepsi militanları etkisiz hale getirmek için salona pompalanan zehirli madde nedeniyle ölmüştü. Gazın kullanımı geniş çaplı olarak ağır bir şekilde kınandı. ⓘ
Moskova'daki doktorlar, daha fazla hayat kurtarmalarını engelleyen gazın kimliğinin açıklanmamasını kınadı. Bazı haberlerde bazı rehineleri kurtarmak için nalokson ilacının kullanıldığı belirtildi. ⓘ
Beslan okul kuşatması
Beslan katliamı olarak da anılan olay 1 Eylül 2004 tarihinde başlamış, üç gün sürmüş, 1.100'den fazla kişinin rehin alınmasını (777'si çocuk) ve 334 kişinin ölümüyle sonuçlanmıştır. Olay Rusya'da güvenlik ve siyasi yansımalara yol açtı; krizin ardından İnguş-Oset etnik düşmanlığında bir artış yaşanırken, Kremlin'deki gücü pekiştiren ve Rusya Devlet Başkanı'nın yetkilerini güçlendiren bir dizi federal hükümet reformuna katkıda bulundu. ⓘ
Kriz, çoğunluğu İnguş ve Çeçen olan bir grup silahlı radikal İslamcı savaşçının 1 Eylül 2004 tarihinde Kuzey Osetya'nın (Rusya Federasyonu'nun Kuzey Kafkasya bölgesinde özerk bir cumhuriyet) Beslan kasabasındaki Bir Numaralı Okulu (SNO) işgal etmesiyle başladı. Rehin alanlar, Çeçenistan'ın bağımsızlığının Birleşmiş Milletler tarafından tanınmasını ve Rus güçlerinin Çeçenistan'dan çekilmesini talep eden Çeçen terörist diktatör Şamil Basayev tarafından gönderilen Riyadus-Salikhin Taburu idi. ⓘ
Çatışmanın üçüncü gününde terörle mücadele birimleri ağır silahlar kullanarak binaya baskın düzenledi ve birkaç patlamanın ardından bina sarsıldı ve çocuklar kaçmaya başladı. Bu kargaşa sırasında kaçan çocukları silah ateşinden korumaya çalışan polislerin çoğu öldürüldü. Kriz sonucunda 186'sı çocuk olmak üzere en az 334 rehine hayatını kaybetti. Çatışmalarda kaç Rus özel kuvvetleri mensubunun öldüğüne ilişkin resmi raporlar 11, 12, 16 (7 Alfa ve 9 Vega) ile 20'den fazla ölü arasında değişmektedir. Beslan'daki özel kuvvetler anıtında sadece 10 isim bulunmaktadır. Ölenler arasında saldırı grubunun üç komutanı da bulunuyordu: Albay Oleg Ilyin, Vega'dan Yarbay Dmitry Razumovsky ve Alfa'dan Binbaşı Alexander Perov. En az 30 komando da ciddi şekilde yaralanmıştır. ⓘ
Bu saldırı aynı zamanda, iki Dağıstanlı kadın intihar bombacısının Rusya'da iki tren istasyonuna saldırdığı 2010 yılına kadar Kuzey Kafkasya'daki ayrılıkçı çatışmalarda kitlesel terörizmin de sonu oldu. Beslan'dan sonra Çeçenistan ve çevresinde intihar saldırılarının olmadığı birkaç yıllık bir dönem yaşandı. ⓘ
Çıkarılan dersler
2000'li yılların ortalarında özel kuvvetler ayrılıkçılara karşı kesin bir üstünlük sağladı ve Rusya'daki terör saldırıları azaldı. 2005'te 257 olan saldırı sayısı 2007'de 48'e düştü. Askeri analist Vitaly Shlykov, Rusya'nın güvenlik birimlerinin etkinliğini överken, Çeçenistan ve Dağıstan'da edinilen tecrübelerin bu başarıda kilit rol oynadığını söyledi. 2008 yılında Amerikan Carnegie Endowment'ın Foreign Policy dergisi Rusya'yı "terörist olmak için en kötü yer" olarak seçti ve özellikle Rusya'nın ulusal güvenliğe sivil haklardan daha fazla öncelik verme isteğini vurguladı. 2010 yılına gelindiğinde FSB liderliğindeki Rus özel kuvvetleri, Dokka Umarov hariç Çeçen isyanının üst düzey liderlerini ortadan kaldırmayı başarmıştı. ⓘ
2009'dan itibaren Rusya'da terörizm seviyesi yeniden arttı. İntihar saldırılarındaki artış özellikle endişe vericiydi. Şubat 2005 ile Ağustos 2008 arasında bu tür saldırılarda hiç sivil ölmezken, 2008'de en az 17 kişi ölmüş, 2009'da ise bu sayı 45'e yükselmiştir. Mart 2010'da İslamcı militanlar 40 kişinin ölümüne neden olan 2010 Moskova Metrosu bombalamalarını düzenledi. İki patlamadan biri FSB merkezinin yakınındaki Lubyanka istasyonunda meydana geldi. "Rusya'nın Usame Bin Ladin'i" olarak adlandırılan militan lider Doku Umarov saldırıların sorumluluğunu üstlendi. Temmuz 2010'da Devlet Başkanı Dmitry Medvedev FSB'nin terörle mücadeledeki yetkilerini genişletti. ⓘ
2011 yılında Federal Güvenlik Servisi 41 profesyonel casus ve 158 yabancı istihbarat servisleri tarafından istihdam edilen ajan olmak üzere 199 yabancı casusu ifşa etti. Bu sayı son yıllarda artmıştır: 2006 yılında FSB'nin yaklaşık 27 yabancı istihbarat görevlisi ve 89 yabancı ajan yakaladığı bildirilmiştir. İfşa edilen casusların sayısını tarihsel olarak karşılaştıran dönemin FSB Direktörü Nikolay Kovalyov 1996 yılında şöyle demişti: "İkinci Dünya Savaşı yıllarında Alman ajanlarının gönderildiği dönemden bu yana tarafımızdan tutuklanan casus sayısı hiç bu kadar fazla olmamıştı." 2011 yılı rakamları, 1995-1996 yılları arasındaki iki yıllık dönemde yaklaşık 400 yabancı istihbarat ajanının ortaya çıkarılmasıyla benzerlik göstermektedir. ⓘ
Soçi 2014 Olimpiyatları öncesinde terörle mücadele operasyonları
Olimpiyat organizatörleri Oyunlar öncesinde çeşitli tehditler aldı. Temmuz 2013'te yayınlanan bir videoda Çeçen İslamcı komutan Dokka Umarov, Oyunların "öldürülen ve Karadeniz'e kadar uzanan topraklarımıza gömülen çok sayıda Müslümanın kemikleri üzerinde" düzenlendiğini belirterek Oyunlara saldırı çağrısında bulundu. Umarov'un talepleri doğrultusunda Volgograd bombalamalarının sorumluluğunu üstlenen Vilayat Dagestan grubundan tehditler alınmış ve bazı Ulusal Olimpiyat Komiteleri de e-posta yoluyla teröristlerin Oyunlar sırasında sporcuları kaçıracağı veya "havaya uçuracağı" tehdidinde bulunmuştur. ⓘ
İsyancıların tehditlerine karşılık olarak Rus özel kuvvetleri şüpheli terör örgütlerini çökertti, çok sayıda tutuklama yaptı ve birkaç komployu engellediğini iddia etti ve Rus hedeflerine yönelik saldırıların şüphelisi ve Dağıstan'ın Babyurt bölgesindeki bir isyancı grubun lideri olduğu iddia edilen Eldar Magatov da dahil olmak üzere çok sayıda İslamcı lideri öldürdü. Dokka Umarov'un kendisi de 6 Ağustos 2013 tarihinde zehirlenmiş ve 7 Eylül 2013 tarihinde hayatını kaybetmiştir. ⓘ
Kafkasya'da İsyan
İçişleri Bakanı Vladimir Kolokoltsev'in Devlet Duması'nda yaptığı açıklamaya göre, bir önceki yıla kıyasla Rusya genelinde suç oranı önemli ölçüde azalmış ve istikrar artmış olsa da, 2014'ün ilk dört ayında Kuzey Kafkasya'da terörle mücadele operasyonlarında yaklaşık 350 militan öldürüldü. ⓘ
23 Eylül 2014 tarihinde Rus haber ajansları Kuzey Kafkasya'da Birleşik Birlikler Grubu'nun (OGV ya da ОГВ) kuruluşunun 15. yıldönümünü kutladı. OGV, 1999'da ikinci Çeçen savaşının başlamasından itibaren tüm Rus (MOD, MVD, FSB) operasyonlarına komuta etmek üzere Çeçenistan'ın Khankala kentinde kurulan servisler arası bir karargahtır. ⓘ
Kuruluşundan bu yana OGV birleşik operasyonları 40.000 özel görev yürütmüş, 5.000 üs ve sığınağı imha etmiş, 30.000 silaha el koymuş ve 80.000 patlayıcı cihazı etkisiz hale getirmiş ve bu süreçte 15 yıllık zaman diliminde 10.000'den fazla isyancıyı öldürmüştür. İçişleri Bakanlığı (MVD), Rusya Federasyonu Kahramanı nişanının OGV'deki 93 MVD askerine (66'sı ölümünden sonra olmak üzere) verildiğini kaydetti. Toplamda 23,000'den fazla MVD askeri operasyonlar sırasındaki davranışlarından dolayı onurlandırılmıştır. ⓘ
Rus spetsnaz kuvvetleri 2014 Grozni çatışmalarına katılmıştır. ⓘ
Rusya-Ukrayna Savaşı
VDV RF'nin Spetsnaz birimi Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından ilhakında yer aldı. 45'inci Müstakil Muhafız Spetsnaz Alayı ve 22'nci Spetsnaz Tugayı'nın birkaç yüz üyesi sivil kılığına girerek gönderildi. ⓘ
2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgali
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında, 26 Şubat 2022 tarihinde ya da bu tarih civarında, Rus Spetsnazları, aralarında Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskyy'nin de bulunduğu Ukraynalı liderleri avlamak için başarısız bir girişimle Kiev'e girmiştir. "Zaslon" birimi de dahil olmak üzere Spetsnaz, önde gelen siyasi figürlere suikast düzenlemek, onları ortadan kaldırmak veya tutuklamak amacıyla sivil kıyafetler ve Ukrayna askeri üniforması giyerek Ukrayna nüfusunun içine yerleşmiştir. Zaslon birimi, Dış İstihbarat Servisi (SVR) ve Alfa Grubu'nun gizli görevleri için suikast koludur. Spetsnaz'ın küçük ateş timlerinin, önemli personele zarar vermek veya durdurmak için özel operasyonlar planlamak üzere belirli personel hakkında kesin istihbarat elde etme misyonuyla işgalin başlangıcından önce Ukrayna'ya girdiği tahmin edilmektedir. ⓘ
Ukrayna Güvenlik Servisi'nin bir kolu olan Ukrayna Spetsnaz'ı olan Ukrayna Alfa Grubu, 2 Mart 2022'de ya da yaklaşık olarak, Kiev'in kuzeyinde Gostomel civarında şehre doğru ilerleyen Rusya Ulusal Muhafızlarına bağlı Kadırovtsi paramiliterlerinden oluşan bir konvoyu pusuya düşürerek imha etti. Birliğin bozguna uğratılması sırasında Çeçen Rosguard'ın 141. Motorize Alay Komutanı General Magomed Tushayev'in öldürüldüğü bildirildi. ⓘ
Suriye İç Savaşı
Çeşitli Rus özel görev birlikleri Suriye ordu birliklerini açıkça desteklemekte ve Rus Hava-Uzay Kuvvetleri ile birlikte hükümet karşıtı güçlerin geri püskürtülmesinde çok değerli bir rol oynamaktadır. ⓘ
Konuşlandırmanın zirvesinde, 431. Deniz Keşif Noktasından Deniz Spetsnazları da dahil olmak üzere muhtemelen çeşitli birimlerden alınan yaklaşık 250 GRU spetsnaz askerinden oluşan bir müfreze bulunurken, KSSO'dan SOF operatörlerinin düşman hatlarının gerisinde çoğunlukla keskin nişancılar / karşı keskin nişancılar, sabotaj ve keşif görevleri yürüttüğü bildirildi. ⓘ
Tarihçe
Rus İmparatorluk Ordusu, 1886 yılında İmparator Alexander III'ün emriyle kurulan ve 1917 Rus Devrimi'nden önce I. Dünya Savaşı'nda görev yapan avcı-komando birliklerine sahipti. Yine I. Dünya Savaşı sırasında General Aleksei Brusilov, daha sonra 1916 Brusilov Taarruzu olarak bilinecek olan yoğun ve isabetli topçu ateşinin ardından saldırılar için hızlı hareket eden şok birlikleri taktiklerini kullanan ilk üst düzey komutanlardan biri oldu. O dönemde devrimci olarak kabul edilen bu taktikler daha sonra Prusyalı Yüzbaşı Willy Rohr gibi kişilere Prusya Fırtına Birlikleri'nin (1915'te kuruldu) geliştirilmesinde ilham kaynağı olacaktı. ⓘ
Zaman Çizelgesi
$wgTimelinePerlCommand öğesinin doğru ayarlandığından emin olun.Özel taktik ve stratejilerin kullanılması kavramını ilk olarak Rus askeri teorisyen Albay Mikhail Svechnykov ortaya atmıştır. Svechnykov (1938'deki Büyük Temizlik sırasında idam edilmiştir), konvansiyonel kuvvetlerin sahada karşılaştığı dezavantajların üstesinden gelmek için konvansiyonel olmayan savaş yeteneklerinin geliştirilmesini öngörmüştür. 1930'larda "spetsnaz'ın büyükbabası" Ilya Starinov, fikrin uygulanmasına başladı. ⓘ
Dünya Savaşı sırasında, Kızıl Ordu keşif ve sabotaj müfrezeleri Sovyet Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay İkinci Dairesi'nin gözetimi altında oluşturuldu. Bu kuvvetler cephe komutanlarına bağlıydı. Kötü şöhretli NKVD iç güvenlik ve casusluk teşkilatının da kendi özel amaçlı (osnaz) müfrezeleri vardı ve bunlar arasında Sovyet Partizanlarıyla birlikte çalışmak (ve çoğu zaman onları devralmak ve yönetmek) üzere düşman işgali altındaki bölgelere havadan indirilen çok sayıda sabotaj timi de yer alıyordu. ⓘ
1950 yılında Georgy Zhukov her biri 120 askerden oluşan 46 askeri spetsnaz bölüğünün kurulmasını savundu. Bu, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana "spetsnaz" kelimesinin ayrı bir askeri kolu ifade etmek için ilk kullanımıydı. Bu bölükler daha sonra taburlara ve ardından da tugaylara genişletildi. Ancak, Sovyetler Birliği'nin dağılmasına kadar bazı ayrı bölükler (orSpN) ve müfrezeler (ooSpN) tugaylarla birlikte var olmuştur. ⓘ
Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri'nin özel amaçlı kuvvetleri on dört kara tugayı, iki deniz tugayı ve Ana İstihbarat Direktörlüğü (GRU) altında faaliyet gösteren ve toplu olarak Spetsnaz GRU olarak bilinen bir dizi ayrı müfreze ve bölük içeriyordu. Bu birimler ve oluşumlar, üniformaları ve amblemleriyle Sovyet paraşütçüleri (Army spetsnaz) veya deniz piyadeleri (Naval spetsnaz) olarak gizlenerek mümkün olan en yüksek gizlilik içinde varlıklarını sürdürüyorlardı. ⓘ
Spetsnaz'ın doğuşundan yirmi dört yıl sonra KGB Başkanı General Yuri Andropov (1967'den 1982'ye kadar bu görevdeydi) ilk terörle mücadele birimini kurdu. 1970'lerin sonlarından 1980'lere kadar KGB (1954-1991) ve İçişleri Bakanlığı (MVD) (1946-1954) bünyesinde bir dizi özel amaçlı birim kuruldu. ⓘ
1990'larda Federal Cezaevi Servisi (FSIN) ve Hava İndirme Birlikleri (VDV) bünyesinde özel müfrezeler kurulmuştur. Acil Durumlar Bakanlığı (MChS) bünyesindeki Lider özel merkezi gibi polis dıĢı iĢlevleri olan bazı sivil kurumlar da Spetsnaz olarak bilinen özel birimler kurmuĢlardır. ⓘ
SSCB'nin dağıldığı Aralık 1991'de GRU'nun keşif ve sabotaj birliklerinin toplam mevcudu şöyleydi
- 14 özel amaçlı tugay
- 2 özel amaçlı alay
- 29 bağımsız özel amaçlı şirket
- 5 deniz keşif noktası ⓘ
Rusya'da 2013 yılında Özel Harekat Kuvvetleri için bir Özel Harekat Kuvvetleri Komutanlığı kurulmuştur. Bu komutanlık daha önce 2009 yılı civarında Batılı özel harekat kuvvetleri birlikleri ve komutanlıkları üzerinde yapılan bir çalışmanın ardından kurulmuştur. Komutanlık GRU'nun kontrolü altında olmayıp GRU gibi doğrudan Genelkurmay Başkanlığı'na bağlıydı. ⓘ
Sovyet Spetsnaz
Sovyet özel kuvvetleri
Sovyet Silahlı Kuvvetleri'nin elit birimleri çoğunlukla Genelkurmay Başkanlığı'na bağlı askeri istihbarat GRU (Spetsnaz GRU) tarafından kontrol ediliyordu. Soğuk Savaş sırasında ve 1980'lerde Afganistan'daki savaşta gizli operasyonlarda ve Sovyet yanlısı güçlerin eğitiminde yoğun olarak yer aldılar. ⓘ
KGB özel kuvvetleri
Spetsgruppa 'A' (Alfa Grubu) terörle mücadele birimi 1974 yılında kurulmuştur. ⓘ
1993-1995 döneminde "Vega" olarak da bilinen Müdürlük в'nin (Rusça Kiril alfabesiyle V) kısaltması olan Spetsgruppa "V" 1981 yılında kurulmuştur, Soğuk Savaş döneminin iki seçkin KGB özel biriminin -Cascade (Kaskad) ve Zenith (Zenit)- CIA'in Özel Faaliyetler Bölümü'ne (diğer ülkelerde sabotaj ve suikast içeren gizli / örtülü operasyonlardan sorumlu) benzer şekilde birleştirilmesi ve terörle mücadele ve karşı sabotaj operasyonları için yeniden tasarlanması. ⓘ
Sovyet MVD özel kuvvetleri
Bunlar MVD İç Birlikleri'nin özel kuvvetleriydi. ⓘ
Belarus Spetsnaz
5. Spetsnaz Tugayı, eskiden Sovyet Spetsnaz'ın bir parçası olan Belarus Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı bir özel kuvvetler tugayıdır. Buna ek olarak, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra miras kalan personel ve operatörlerden oluşturulan Belarus Devlet Güvenlik Komitesi (KGB). Belarus KGB'si, ülkenin birincil terörle mücadele birimi olan kendi Spetsgruppa "A" (Alfa Grubu)'na sahiptir. ⓘ
Kazak Spetsnaz
Birçok Sovyet sonrası devlette olduğu gibi Kazakistan da özel kuvvetleri tarafından kullanılmak üzere Alfa Grubu terimini benimsemiştir. Alfa'nın Almatı bölge birimi, Kazakistan Ulusal Güvenlik Komitesi'nin (KNB) özel birimi Arystan'a (Kazakça'da "Aslanlar" anlamına gelir) dönüştürüldü. 2006 yılında Arystan'ın beş üyesi tutuklandı ve muhalif politikacı Altynbek Sarsenbayuly, şoförü ve korumasının kaçırılmasıyla suçlandı; üç kurbanın daha sonra onları öldüren kişilere teslim edildiği iddia edildi. ⓘ
Kokhzal (Kazak dilinde kurt sürüsü anlamına gelmektedir), Kazakistan'ın terörle mücadele operasyonlarını yürütmek ve Kazakistan Cumhurbaşkanı için koruma görevi yapmakla sorumlu bir özel kuvvetler birimidir. ⓘ
Rus Spetsnaz
Rus askeri özel kuvvetlerinin listesi ve yapısı
Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri'nin elit birimleri çoğunlukla Genelkurmay Başkanlığı'na bağlı askeri-istihbarat GRU (Spetsnaz GRU) tarafından kontrol edilmektedir. Bu birimler 1990'lar ve 2000'ler boyunca Çeçenistan'daki iç savaşta gizli operasyonlarda ve Rus yanlısı güçlerin eğitiminde yoğun olarak yer almıştır. 2010 yılında, 2008 Rus askeri reformunun bir sonucu olarak, GRU özel kuvvetleri "doğrudan birleşik stratejik komutanlıkların komutanlarına bağlı" olarak Rus Kara Kuvvetleri'nin kontrolü altına girdi. Ancak 2013 yılında bu Spetsnaz güçleri tekrar GRU'ya bağlanmıştır. Rus Hava İndirme Birlikleri (VDV, Sovyet ve Rus Silahlı Kuvvetlerinin ayrı bir kolu) 45. Muhafız Spetsnaz Tugayını içermektedir. 2009 yılında, 2013 yılında Özel Harekat Kuvvetleri Komutanlığı'na dönüşen Özel Harekat Kuvvetleri'ni kurmak üzere GRU'ya değil doğrudan Genelkurmay Başkanlığı'na bağlı bir Özel Harekat Müdürlüğü kurulmuştur. ⓘ
FSB Spetsnaz, Averkyevo köyü yakınlarında bir eğitim üssü bulundurmaktadır. ⓘ
Rus askeri özel kuvvetler birimlerinin çoğu, diğer Sovyet ve Rus askeri birimlerinde olduğu gibi, oluşum tipleri (bölük, tabur ya da tugay) ve numaraları ile bilinmektedir. Bunun iki istisnası 2000'li yıllarda var olan etnik Çeçen Özel Taburları Vostok ve Zapad (Doğu ve Batı) idi. Aşağıda Rus Silahlı Kuvvetlerindeki özel amaçlı birimlerin 2012 listesi yer almaktadır: Rus özel kuvvetleri, ait oldukları silahlı kuvvetler koluna bağlı olarak farklı bereler takmaktadır. Bunlar şunları içerir:
- Kara Kuvvetleri ve Hava Kuvvetleri - Mavi bere
- Donanma ve Deniz Piyadeleri - Siyah bere
- Ulusal Muhafızlar - Bordo bere ⓘ
.jpg)
- Özel Harekat Kuvvetleri Komutanlığı (KSSO)
- Özel Harekat Kuvvetleri (SOF)
- Özel Amaçlı Merkez "Senezh"
- Özel Amaçlı Merkez "Kubinka-2"
- Özel Amaçlı Merkez "Terskol"
- 54. Özel Keşif Merkezi
- 561. Deniz Kurtarma Merkezi
- 344. Ordu Havacılık Savaş Merkezi
- Ana İstihbarat Direktörlüğü (G.R.U)
- Rus Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı Ana Müdürlüğü Özel Kuvvetleri (Spetsnaz GRU)
Aşağıdaki birimler kendi askeri branşlarına aittir, ancak savaş zamanı operasyonları sırasında GRU'nun operasyonel kontrolü altına girerler.
- Rus Kara Kuvvetleri - çeşitli büyüklüklerde 7 spetsnaz tugayı ve bir spetsnaz alayı bulunmaktadır.
- 2. Özel Amaçlı Tugay - Pskov Oblastı, Promezhitsa'da konuşludur
- Tugay Karargahı
- Sinyal Taburu (2x Bölük)
- Destek Şirketi
- 70. Özel Amaçlı Müfreze
- 329. Özel Amaçlı Müfreze
- 700. Özel Amaçlı Müfreze
- Eğitim Taburu (2x Bölük)
- Tugay Karargahı
- 3. Özel Amaçlı Tugay - Tolyatti'de konuşlu
- Tugay Karargahı
- Sinyaller Şirketi
- Özel Silahlar Şirketi
- Destek Şirketi
- Lojistik Şirketi
- 1. Özel Amaçlı Müfreze (1. Tabur)
- 790. Özel Amaçlı Müfreze (2. Tabur)
- 791. Özel Amaçlı Müfreze (3. Tabur)
- Eğitim Okulu
- Tugay Karargahı
- 10. Özel Amaçlı Tugay - Mol'kino, Krasnoyarsk Bölgesi'nde konuşlu
- Tugay Karargahı
- Sinyaller Şirketi
- Özel Silahlar Şirketi
- Destek Şirketi
- Lojistik Şirketi
- K-9 Birimi
- 325. Özel Amaçlı Müfreze
- 328. Özel Amaçlı Müfreze
- Eğitim Taburu (2x Bölük)
- Tugay Karargahı
- 14. Özel Amaçlı Tugay - Ussuriysk'te konuşlu
- Tugay Karargahı
- Sinyaller Şirketi
- Lojistik Şirketi
- 282. Özel Amaçlı Müfreze
- 294. Özel Amaçlı Müfreze
- 308. Özel Amaçlı Müfreze
- Eğitim Taburu (2x Bölük)
- Tugay Karargahı
- 16. Özel Amaçlı Tugay - merkezi Tambov'da olup, 664. SPD hariç tüm birimleri Tambov'da konuşlanmıştır.
- Tugay Karargahı
- EOD şirketi
- Sinyaller Şirketi
- Lojistik Şirketi
- 370. Özel Amaçlı Müfreze
- 379. Özel Amaçlı Müfreze
- 585. Özel Amaçlı Müfreze
- 664. Özel Amaçlı Müfreze
- 669. Özel Amaçlı Müfreze
- Tugay Karargahı
- 22. Özel Amaçlı Tugay - tüm birim Stepnoi, Rostov Oblastı'nda konuşludur
- Tugay Karargahı
- Sinyaller Şirketi
- Destek Şirketi
- Özel Silahlar Şirketi
- Lojistik Birimi
- Mühendis Birimi
- 108. Özel Amaçlı Müfreze
- 173. Özel Amaçlı Müfreze
- 305. Özel Amaçlı Müfreze
- 411. Özel Amaçlı Müfreze
- Tugay Karargahı
- 24. Özel Amaçlı Tugay - İrkutsk'ta konuşlanmış tüm birlik ve birimlerle birlikte İrkutsk merkezli
- Tugay Karargahı
- Sinyaller Şirketi
- Özel Silahlar Şirketi
- Lojistik Birimi
- 281. Özel Amaçlı Müfreze
- 297. Özel Amaçlı Müfreze
- 641. Özel Amaçlı Müfreze
- Tugay Karargahı
- Stavropol'deki 25. Özel Amaçlı Alay
- 2. Özel Amaçlı Tugay - Pskov Oblastı, Promezhitsa'da konuşludur
- Rus Hava İndirme Birlikleri
- 45. Özel Amaçlı Hava İndirme Tugayı
- Deniz Özel Keşif (OMRP) - Ana İstihbarat Direktörlüğü'ne (GRU) operasyonel olarak bağlı keşif dalgıçları.
- 42. Deniz Keşif Noktası (Pasifik Filosu)
- 388. Deniz Keşif Noktası (Karadeniz Filosu) - eski 431. MRP'den yeniden düzenlenmiştir
- 420. Deniz Keşif Noktası (Kuzey Filosu)
- 561. Deniz Keşif Noktası (Baltık Filosu) ⓘ
.jpg){kind=link}
- Karşı Koyma Sualtı Saptırma Güçleri ve Tesisleri (PDSS) ⓘ
Rus Donanması ayrıca özel deniz sabotaj ve karşı sabotaj dalgıç birimleri de bulundurmaktadır. Bu birimlerde su altı muharebesi, madencilik ve temizleme dalışları yapmak üzere eğitilmiş muharebe yüzücüleri de bulunmaktadır. Görevleri gemileri ve diğer filo varlıklarını düşman sualtı özel kuvvetlerinden korumaktır. "Muharebe yüzücüleri" terimi OSNB PDSS personeli ile ilgili olarak doğru bir terimdir. Her PDSS biriminde yaklaşık 50-60 muharebe yüzücüsü bulunur. Tüm büyük Deniz Üslerinde PDSS birimleri bulunmaktadır.
- 101. PDSS Müfrezesi - Petropavlovsk-Kamchatsky'de konuşlu
- 102. PDSS Müfrezesi - Sivastopol'da konuşlu
- 136. PDSS Müfrezesi - Novorossiysk'te konuşlu
- 137. PDSS Müfrezesi - Mahaçkale'de konuşlu
- 140. PDSS Müfrezesi - Vidyayevo'da konuşlu
- 152. PDSS Müfrezesi - Polyarny, Murmansk Oblastı'nda konuşlu
- 153. PDSS Müfrezesi - Ostrovnoy, Murmansk Oblastı'nda konuşlu
- 159. PDSS Müfrezesi - Razboynik'te konuşlu
- 160. PDSS Müfrezesi - Murmansk'ta konuşlu
- 269. PDSS Müfrezesi - Gadzhiyevo'da konuşlu
- 311. PDSS Müfrezesi - Petropavlovsk-Kamchatsky'de konuşlu
- 313. PDSS Müfrezesi - Baltiysk'te konuşlu
- 473. PDSS Müfrezesi - Kronstadt'ta konuşlu ⓘ
Rusya Federasyonu FSB özel kuvvetleri
FSB Özel Operasyonlar Merkezi (TsSN FSB, центр специального назначения ФСБ) resmi olarak terörizmle mücadele ve Rusya Federasyonu'nun anayasal düzenini korumakla görevlidir. TsSN FSB, en az 5 operasyonel bölümde yaklaşık 4,000 operatörden oluşmaktadır:
- "A" Müdürlüğü (Spetsgruppa Alpha)
- Müdürlük "V" (Spetsgruppa Vympel)
- "S" Müdürlüğü (Spetsgruppa Smerch - Özel Operasyonlar Yöneticisi - SOE) - Moskova şehri ve Moskova Oblastı TsSN
- "K" Müdürlüğü (Spetsgruppa Kavkaz) - eskiden Yessentuki şehri için Özel Amaçlı birim
- "T" Müdürlüğü (Spetsgruppa Tavrida) (Kırım, daha önce - FSB'nin 2. servisi "SN")
- Sn SV - Özel Silahların Kullanım Hizmeti ⓘ
TsSN FSB karargahı, düzinelerce hektarlık arazisi ve çok sayıda eğitim tesisi ile büyük bir bina ve eğitim alanı kompleksidir. Bir TsSN subayının ortalama eğitim süresi yaklaşık beş yıldır. ⓘ
Spetsgruppa 'A' (Alfa Grubu) Sovyetler Birliği'nden miras kalan bir terörle mücadele birimidir. Yaklaşık 720 personelden oluşan profesyonel bir birimdir, bunların yaklaşık 250-300'ü saldırı operasyonları için eğitilmiştir ve geri kalanı destek personelidir. Bunlar Çeçen Cumhuriyeti'ndeki bir daimi müfreze de dahil olmak üzere beş operasyonel müfrezeye dağılmıştır. Diğer birimler Moskova, Krasnodar, Yekaterinburg ve Habarovsk'ta konuşlanmıştır. Tüm Alfa operatörleri hava indirme, dağ ve karşı sabotaj dalış eğitimlerinden geçmektedir. Alfa, özellikle Fırtına-333 Operasyonu (Alfa ve Zenith müfrezeleri Afganistan Devlet Başkanı Hafizullah Amin'i devirme ve öldürme görevinde GRU'nun "Müslüman Taburu" olarak bilinen 154. Bağımsız Spetsnaz Müfrezesini desteklediğinde) olmak üzere başka ülkelerde de faaliyet göstermiştir. ⓘ
Spetsgruppa "V" Sovyetler Birliği'nden miras kalmıştır. Fabrikalar ve ulaşım merkezleri gibi stratejik tesislerin korunması ile görevlendirilmiştir. Alfa muadilleriyle birlikte Kuzey Kafkasya'da yoğun olarak kullanılmaktadır. Vympel'in Moskova'da dört operasyonel birimi ve nükleer enerji santrali bulunan neredeyse her şehirde şubeleri bulunmaktadır. ⓘ
Spetsgruppa "S", Direktörlük C'nin kısaltması (Rusça Kiril alfabesiyle S), Smerch olarak da bilinir, ancak Özel Operasyonlar İdaresi (SOE) olarak da bilinir, Temmuz 1999'da kurulan nispeten yeni bir birimdir. Smerch subayları sıklıkla Kuzey Kafkasya'da ve Rusya genelinde karışıklığa yardımcı olan çeşitli haydut ve suç liderlerinin yakalanması ve transfer edilmesinde görev almaktadır. Operasyonlar hem Güney Rusya'daki haydutlara karşı doğrudan eylemleri hem de daha yoğun nüfuslu şehirlerde yüksek profilli tutuklamaları ve hükümet yetkililerini korumayı içerir. Baş harflerinden dolayı bu gruptan "Smerch" olarak bahsedilir. Özel Operasyonlar Merkezi ve elit birimleriyle birlikte FSB'nin birçok özel kuvvet birimi bölgesel düzeyde faaliyet göstermektedir. Bu birimler genellikle ROSN ya da ROSO (Bölgesel Özel Atama Departmanı) olarak bilinir, örneğin Saint Petersburg'un Grad'ı (Hail) ya da Murmansk'ın Kasatka'sı (Orca). ⓘ
Rusya Federasyonu Dış İstihbarat Servisi
Eskiden SSCB KGB'sinin Birinci Baş Müdürlüğü olan SVR RF'nin Z Müdürlüğü Operasyon Departmanı bünyesinde Zaslon [ru] (Заслон) (Perde, Bariyer ya da Kalkan anlamına gelir) olarak bilinen ve hakkında çok az şey bilinen kendi çok gizli elit özel gücü vardır. Eskiden PGU KGB SSSR'de Vympel olarak adlandırılırdı (örneğin Fransızca karşılığı; Eylem Bölümü). ⓘ
Ancak SVR içinde böyle bir grubun varlığı Rus yetkililer tarafından reddedilmektedir. Bununla birlikte, böyle bir grubun gerçekten var olduğuna ve özellikle Rus elçilik personelinin korunması ve iç soruşturmalar için yurtdışında çok özel özel operasyonlar yürütmekle görevlendirildiğine dair bazı söylentiler vardı. Grubun derin bir gizliliğe sahip olduğuna ve Rus ordusunun diğer gizli birimlerinde görev yaparken çok sayıda dil konuşan ve kapsamlı operasyon kayıtlarına sahip yaklaşık 300-500 son derece deneyimli ajanlardan oluştuğuna inanılmaktadır. ⓘ
Rus Ulusal Muhafız özel kuvvetleri
Rusya Ulusal Muhafızları'nın özel görev birimleri (MVD İç Birlikleri, SOBR, OMON güçlerinin birleştirilmesi ve değiştirilmesi), isyanlar ve ayaklanmalar gibi hükümete yönelik iç tehditlerle mücadele etmek için bir dizi Rus İç Birlikleri (VV, Sovyet İç Birlikleri'nin halefi) paramiliter birimlerini içerir. Bu birimler genellikle benzersiz bir isme ve resmi OSN (daha önce OSNAZ veya "özel amaç" anlamına gelen osobovo naznacheniya olarak biliniyordu) numarasına sahiptir ve bazıları ODON'un (Dzerzhinsky Tümeni olarak da bilinir) bir parçasıdır. OBrON (Bağımsız Özel Tanımlama Tugayı) VV özel grupları (spetsgruppa) Çeçenistan'a konuşlandırılmıştır. ⓘ
Rusya Ulusal Muhafızları
Aşağıda 2012 yılında Ulusal Muhafız OSN'lerin (отряд специального назначения, otryad spetsial'novo naznacheniya veya "özel amaçlı müfreze") bir listesi yer almaktadır:
- Dzerzhinsky Tümeni (O.D.O.N.)
- 604. Özel Amaçlı Merkez
- 7. OSN Rosich (Novocherkassk)
- 12. OSN Ural (Nizhny Tagil)
- 15. OSN Vyatich (Armavir)
- 17. OSN Edelveys (Mineralnye Vody)
- 19. OSN Ermak (Novosibirsk)
- 21. OSN Tayfun (Sosnovka)
- 23. OSN Mechel (Çelyabinsk)
- 25. OSN Merkuriy (Smolensk)
- 26. OSN Bars (Kazan)
- 27. OSN Kuzbass (Kemerovo)
- 28. OSN Ratnik (Arkhangelsk)
- 29. OSN Bulat (Ufa)
- 30. OSN Svyatogor (Stavropol)
- 33. OSN Peresvet (Moskova)
- 34. OSN Skif (Grozni)
- 35. OSN Rus (Simferopol) ⓘ
Ayrıca, SSCB/Rusya İçişleri Bakanlığı'na bağlı İç Birlikler de deniz operasyonları yürüten çok sayıda deniz müfrezesine sahipti. Bunlar arasında şunlar yer almaktadır:
- MVD'nin 1. Deniz Müfrezesi (Habarovsk);
- MVD'nin 2. Deniz Müfrezesi (Murmansk);
- MVD'nin 31. Deniz Eğitim Müfrezesi (Severobaikalsk);
- MVD'nin 32. Deniz Müfrezesi (Ozersk) ⓘ
Bu müfrezeler bugün Ulusal Muhafız Deniz Hizmet Kolordusunu oluşturmakta ve Ulusal Muhafız Karargâhına rapor vermektedir. ⓘ
Polis
Buna ek olarak, MVD'nin neredeyse her Rus şehrinde konuşlanmış Politsiya (eski adıyla Militsiya) polis özel kuvvetleri bulunmaktadır. Rusya'nın özel polis memurlarının çoğu, öncelikle çevik kuvvet olarak kullanılan ve elit bir güç olarak kabul edilmeyen OMON birimlerine mensuptur - deneyimli, daha iyi eğitimli ve donanımlı memurlardan oluşan SOBR (2002'den 2011'e kadar OMSN olarak biliniyordu) hızlı müdahale birimlerinin aksine. Çeçen Cumhuriyeti'nde Ramzan Kadirov tarafından denetlenen ve (Akhmad veya Akhmat) Kadirov Alayı ("Kadirov'un Spetsnaz'ı") dahil olmak üzere Kadirovtsy'den oluşturulan benzersiz ve son derece özerk özel polis oluşumları vardır. ⓘ
Diğer MVD kurumları
.jpg)
Rusya Federal Uyuşturucu Kontrol Servisi
- OSN "Grom" ⓘ
Rusya Adalet Bakanlığı
.jpg)
Rusya Adalet Bakanlığı çeşitli spetsnaz örgütleri bulundurmaktadır: Aşağıda Federal Cezaevi Servisi OSN'lerinin bir listesi bulunmaktadır:
- OSN "Fakel"
- OSN "Rossy"
- OSN "Akula"
- OSN "Ajsberg"
- OSN "Gyurza"
- OSN "Korsar"
- OSN "Rosomakha"
- OSN "Sokol"
- OSN "Satürn"
- OSN "Tornado"
- OSN "Kondor"
- OSN "Yastreb"
- OSN "Berkut"
- OSN "Grif"
- OSN "Titan"
- OSN "Gepard"
- OSN Saturn. ⓘ
Ukrayna Spetsnaz
Tüm eski Sovyet devletleri gibi Ukrayna da Spetsnaz birimlerini Sovyet silahlı kuvvetlerinin kalıntıları olan GRU ve KGB birimlerinden devralmıştır. Ukrayna şu anda İçişleri Bakanlığı'nın kontrolü altında ve Savunma Bakanlığı'na bağlı olarak kendi Spetsnaz yapısını sürdürürken, Ukrayna Güvenlik Servisi de kendi Spetsnaz gücü olan Alfa grubunu muhafaza etmektedir. "Alfa" terimi Rusya, Belarus ve Kazakistan gibi diğer birçok eski Sovyet devleti tarafından da kullanılmaktadır çünkü bu birimler Sovyetler Birliği'nin Alfa Grubu'na dayanmaktadır. Ukrayna'nın Berkut özel polis gücü 2014 Ukrayna devrimi sırasında hükümet tarafından ayaklanmayı bastırmak için kullanıldığı iddiasıyla gündeme gelmiştir. Ancak bu iddiaya karşı çıkılmaktadır zira eylemlerde çok sayıda subay da yaralanmış ve öldürülmüştür. Sovyet kökenli mevcut Ukraynalı spetsnaz birimleri:
- 3. Spetsnaz Alayı - 10. Spetsnaz Tugayı temel alınarak oluşturulmuştur
- 8. Spetsnaz Alayı - 8. Spetsnaz Tugayı temelinde oluşturulmuştur
- 73. Denizcilik Özel Operasyonlar Merkezi - 17. Deniz Spetsnaz Tugayı temelinde oluşturulmuştur
- Ukrayna Alfa Grubu (SBU) - KGB Alfa Grubu'nun Kiev merkezli 10. Grubu temelinde oluşturulmuştur ⓘ
Popüler kültürde
Tom Clancy's Rainbow Six Siege adlı video oyununda Glaz, Fuze, Kapkan, Tachanka ve Finka adlı beş Spetsnaz operatörü bulunmaktadır. Bir başka Tom Clancy's oyunu olan Endwar'da Spetsnaz Muhafız Tugayları, Rus ordusunun elit kolunun adıdır Spetsnaz, serinin en son iki oyunu olan Call of Duty: Modern Warfare (2019) ve Call of Duty: Black Ops Cold War da dahil olmak üzere Call of Duty video oyun serisinde de birçok kez referans gösterilmiş ve öne çıkarılmıştır. Spetsnaz ayrıca ARMA serisinin birden fazla girişinde de yer almaktadır. ⓘ
Guy Ritchie filmi RocknRolla'da iki gangster, çeşitli Spetsnaz operasyonlarında aldıkları yaraların iyileşmiş hallerini gösterdikleri (ve nasıl meydana geldiklerini anlattıkları) bir 'yara izi yarışması' yapmıştır. ⓘ
Spetsnaz GRU
Spetsnaz GRU, GRU tarafından yönetilir. Amerikan Ordusu Özel Kuvvetleri'ne pek benzemezler ve standartları çok yüksek olan eğitimleri yüzünden dünyanın en iyi özel kuvvetlerinden birisi olarak sayılmaktadırlar. Soğuk Savaş sırasında Avrupa'da NATO'ya karşı keşif ve sabotaj görevleri düzenlemişlerdir. Spetsnaz GRU'nun operasyonları hakkında çok şey bilinmez, ancak Çeçenistan ve Afganistan'da operasyon düzenledikleri bilinir. Genel olarak VDV üniformalarını giyerler. Yakında bulunan birliklerin üniformalarını da, bölgede dikkat çekmemek ve tanınmamak için giyerler. Saldırı tüfeği olarak genellikle A-91, AS Val veya AK-74U(dar alanlarda ve bina içlerindeki operasyonlarda) kullanırlar. ⓘ